Naczynia liturgiczne

Do paramentów kościelnych zaliczane były także naczynia mszalne. Najważniejszymi naczyniami liturgicznymi były: kielich i patena. W kielichu dokonuje się tajemnica przeistoczenia wina w Krew Pańską. Zależnie od epoki wykonane były z różnych materiałów (szkło, drewno, metal) i przybierały różne formy. Z czasem liturgika zalecała, aby kielichy wykonywać ze złota lub srebra. Biedniejsze kościoły mogły korzystać co prawda z kielichów wykonanych z innych materiałów, ale wnętrze czary musiało być pozłacane. Patena stanowiła mały, płaski, gładki talerzyk posiadający zagłębienie. Wykonywana była przeważnie ze srebra. Podobnie jak i kielich musi być konsekrowana przez biskupa. Osoby nieupoważnione nie mogły jej dotykać. Do innych naczyń mszalnych zaliczany były:
puryfikaterz (lniany ręczniczek przeznaczony do wycierania kielicha i warg kapłana po Komunii św.),
wellum (to nakrycie kielicha, wykonane z tego samego materiału co ornat i w takim samym kolorze. Wprowadzony do użycia od lat dwudziestych XVI wieku),
korporał (stanowi obecnie czworoboczną sztukę płótna lnianego, na którym kapłan umieszcza kielich i patenę. Początkowo miał formę zwykłego obrusa na którym dokonywała się ofiara mszalna),
bursa (to specjalna ozdobna torebka służąca do przechowywania korporału. Dziś torebka ta okrywa cały kielich i dlatego też jest w tym samym kolorze co i wellum),
palka (stanowi czworokątne nakrycie na kielich. Wykonana jest zazwyczaj z płótna, wzmocniona bywa dodatkowo tekturką).
Ze względu na bezpośredni kontakt puryfikaterza, palki i korporału z Najświętszym Sakramentem muszą być prane przez kapłana lub duchownego mającego wyższe święcenia. Przed wypraniem nie wolno ich było dotykać osobom świeckim.
Do naczyń nie konsekrowanych, a jedynie poświęconych służących do przechowywania Hostii należały: puszka (łac. pyxis, ciborium) i monstrancja (łac. ostensorium). Pod pojęciem ciborium rozumiane było dawniej miejsce, gdzie przechowywano Najświętszy Sakrament. Mogło ono być wykute w murze, murowane bądź żelazne przymocowane przy ścianie. Z czasem zalecono, żeby ciborium było metalowe ze złoconym wnętrzem. Umieszczony w niej Najświętszy Sakrament przechowywano w tabernakulum. Kształty puszki na przestrzeni dziejów ulegały zasadniczym zmianom. Miało ono postać owalną, kulista, czy wieżyczki. Z czasem przyjęło kształt małego domku lub szafki ozdobnej, którą okrywa zasłona zw. konopeum.
Pojawienie się monstrancji związane było z rozwojem ruchu eucharystycznego i powstaniem nowej formy nabożeństw, jakim było wystawienie Najświętszego Sakramentu. Monstrancja stała się tym naczyniem, które umożliwiało w sposób widoczny ukazać wiernym Hostię. Rozmiary i kształt jej ulegał na przestrzeni czasów zmianom. Hostię w monstrancji przytrzymuje uchwyt zw. lunulą bądź melchizedekiem, który po wystawieniu Najświętszego Sakramentu umieszcza się w naczyniu zw. custodią.
Do naczyń nie związanych bezpośrednio ze sprawowaniem sakramentów należą: ampułki (naczyńka z metalu lub szkła zawierające wino i wodę, stawiane na tacce), tacka do mycia rąk i dzbanuszek, kadzielnica (naczynie zawierające rozżarzone węgielki. Istniały dwa rodzaje kadzielnic: ruchome i nieruchome), dzwonki przy ołtarzach, pulpit do mszału i kanony (wprowadzone do użycia w XIX w. w miejsce poduszek na których pierwotnie spoczywały księgi liturgiczne), kociołek na wodę święconą, welony (wykorzystywane w liturgii w różnych okolicznościach. Okrywało się nimi np. diakona trzymającego patenę, czy kapłana trzymającego monstrancję lub puszkę), feretrony (różnorodne obrazy pojawienie się których i użycie związane było z rozwojem procesji liturgicznych), naczynie zw. łódką (naczynko, które kształtem swym przypominało małą łódkę. Służyło do przechowywania kadzidła).
Wyposażenie kościoła parafialnego w naczynia mszalne ilustruje poniższa tabela.

Naczynia mszalne kościoła parafialnego w Chodlu świetle XVII, XVIII i XIX wiecznych wizytacji

Kościół parafialny w Chodlu nie zawsze był zaopatrzony należycie w podstawowe naczynia mszalne. Szczególnie na początku wieku XVII widoczne były braki niektórych elementów. Nie można jednak stwierdzić z całą pewnością, czy faktycznie świątynia nie była wówczas wyposażona we wszystkie paramenty, gdyż na przykładzie wizytacji z roku 1611, można zauważyć, że wizytatorzy nie zawsze podawali liczbę naczyń. Ograniczali się do stwierdzenia, że na wyposażeniu kościoła są korporały, palki, puryfikaterze.
W pozostałe rodzaje naczyń, które nie zostały przez wizytatora wymienione można domniemywać, że kościół nie był wyposażony. Liczba omawianych paramentów zwiększa się w ciągu XVIII wieku, po czym na początku wieku XIX ulega niewielkiemu spadkowi.
Zaobserwować można również powiększenie liczby naczyń mszalnych, jaka nastąpiła około roku 1781. Zjawisko to spowodowane być mogło ofiarnością parafian, którzy podarowywali kościołowi naczynia liturgiczne, bądź też wiązać się mogło ze zwykłego powiększania paramentów liturgicznych, którego dokonywało duchowieństwo parafialne. Wiązać się mogło też z przejmowaniem paramentów liturgicznych po zlikwidowanym kościele lub kaplicy. Taka sytuacja miała miejsce w parafii chodelskiej, kiedy po zlikwidowaniu zakonu jezuickiego wyposażenie jego trafiło do kościoła parafialnego.
O ofiarowaniu świątyni chodelskiej kielichów przez miejscowych wiernych wspomina wizytujący parafię w roku 1781 dziekan kielecki. Darczyńcami byli wówczas parafianie: Kazimierz Węgorek i Krzysztof Skrzyniecki.
Przy wyliczaniu paramentów podawano również informacje o stanie naczyń, a także wygląd cenniejszych przedmiotów. Do bardzo okazałych kielichów jaki znajdował się w posiadaniu kościoła chodelskiego zaliczany był kielich, który szczegółowo opisuje dziekan wizytujący parafię w roku 1721 "kielich srebrny, cały wyzłacany, na piedestale 12 Apostołów z 12 kamyków różnych prostych. Na kupie 3 obrączki między którymi jest kamyków sadzonych 6, 3 niedostaje, w rękojeści aniołków 6 z rubinkami 2, 4 niedostaje". Prawdopodobnie zakupiony został na początku wieku XVII, gdyż we wcześniejszej wizytacji, z II połowy XVII wieku, nie ma o nim żadnych wzmianek.
Wszystkie kielichy o których wspominają wizytatorzy, wykonane były ze srebra i w całości bądź też częściowo pozłacane. Stan omawianych naczyń, podobnie jak i innych paramentów bezpośrednio służących do sprawowania czynności liturgicznych, nie budził zastrzeżeń wizytatorów. Dlatego tez można wysunąć wniosek, że wszystkie paramenty liturgiczne były otaczane opieką zarówno duchowieństwa, jak i służby kościelnej kościoła parafialnego w Chodlu.
Oprócz wyżej wymienionych paramentów kościół chodelski był wyposażony również w szereg innych sprzętów, które zwykle wizytatorzy zamieszczali w tzw. inwentarzu sprzętów kościoła. Przykładowy inwentarz sprzętów kościoła parafialnego w Chodlu z roku 1801 zamieszczony został poniżej.

Inwentarz sprzętów kościoła parafialnego w Chodlu w świetle wizytacji z roku 1801